Ý thức và vô thức

Các cấp độ của ý thức:

• Vô thức: những hiện tượng tâm lý ở dưới ngưỡng ý thức, nơi mà ý thức không thực hiện chức năng của mình. Dấu hiệu là sự điều khiển, điều chỉnh thái độ, hành vi mà con người chưa nhận thức được (vô thức bản năng, tiền ý thức, tâm thế, tiềm thức).
• Ý thức – tự ý thức: con người nhận thức được sự vật khách quan, tỏ thái độ có chủ tâm và dự kiến trước được hành vi của mình. Cao hơn là tự nhận thức về cái bên ngoài, nội dung tâm hồn, vị thế và các quan hệ xã hội, tỏ thái độ, tự điều chỉnh hành vi theo mục đích tự giác.
• Ý thức nhóm – ý thức tập thể: trong quá trình lao động, giao tiếp cá nhân dần dần phát triển đến mức độ cao hơn là ý thức nhóm, ý thức xã hội, đó là ý thức về những người xung quanh, về gia đình, cộng đồng, dân tộc, tổ quốc… ý thức tập thể tạo ra sức mạnh cho con người hoạt động.

Khái niệm vô thức theo Phân tâm học của Freud