Chúng ta gặp nhiều người độc hại trong cuộc đời của chúng ta. Đó có thể là một người cha / mẹ, một người bạn, một người chung sống – bạn đời, hay một đồng nghiệp. Nếu chúng ta có nhận thức về những người độc hại, và nếu chúng ta quyết định đối diện với họ, chúng ta có thể tránh được những hậu quả tiêu cực nhất từ họ. Một điều quan trọng là cần phải giảm sự dễ tổn thương và mặc cảm tội lỗi của chúng ta, thay đổi niềm tin và thái độ, hành vi đồng thời nâng cao lòng tự trọng về bản thân trở nên vững chắc hơn, và suy nghĩ thiết thực hơn khi đối diện với những sự kiện diễn ra trong cuộc sống. Một người độc hại luôn luôn sợ mất quyền lực mà họ thực thi trên những người khác. Họ tìm kiếm chủ yếu những người dễ tổn thương và nhạy cảm, mong manh. Họ thêu dệt xung quanh con mồi của họ nhưng phương tiện có tính nguy hại về mặt tinh thần để đạt được mục đích của họ. Họ chỉ nghĩ đến sự lành mạnh của họ, đến những mục tiêu và kế hoạch của họ, và họ hoàn toàn thờ ơ với những nhu cầu của những người khác. Họ không hề có một sự đắn đo, hối tiếc nào đối với những tổn thương mà họ gây ra cho nạn nhân của họ. Họ sử dụng thường xuyên lời nịnh hót, tâng bốc để đạt được toàn bộ niềm tin của nạn nhân của họ, và khi họ cảm thấy con mồi đã bị cuốn vào sọt, họ có thể thao túng nạn nhân theo ý minh. Họ không bao giờ muốn nhìn thấy nạn nhân của họ được hạnh phúc vui tươi và thành công trong cuộc sống, vì vậy, họ phá hỏng những cố gắng của nạn nhân của họ, những điều mà nạn nhân thực hiện để hướng tới một cuộc sống hạnh phúc, có ích.
Làm thế nào đến nhận biết những người độc hại?
Hiển nhiên là, khi bắt đầu một mối quan hệ yêu đương, hay bạn bè, hay nghề nghiệp, rất khó nhận ra một người là độc hại. Phải đồng hành với người đó một thời gian, bạn mới có thể khám phá dần dần điều mà người đó ẩn giấu và điều mà người đó tìm kiếm thật sự, có động cơ thật sự. Những thất vọng, những thái độ không lành mạnh sẽ xuất hiện dần dần. Có một số chỉ số có thể giúp đỡ trong việc tháo bỏ mặt nạ mà những người độc hại mang nhanh hơn.
Tại sao một người được gọi là độc hại với chúng ta lại không như vậy với những người khác?
Chúng ta có thể làm hài lòng tất cả mọi người và được mọi người yêu quý ngược lại. Cũng rất bình thường khi mà chúng ta không yêu mọi người vì nhiều lý do khác nhau và điều ngược lại cũng vậy. Một số người có thể làm hại tới sự lành mạnh của chúng ta vì nhân cách của họ. Có thể có sự không phù hợp và sự phân biệt giữa hai người. Đối với một bài diễn văn chẳng hạn, có thể người này hài lòng nhưng người khác thì không. Có thể một số người dễ tổn thương hơn với thái độ của một người độc hại trong khi những người khác chẳng coi những điều đó có chút quan trọng gì và người độc hại đó vẫn ở vị trí của họ. Nhưng những người khác thì nhạy cảm hơn, tùy thuộc vào những kinh nghiệm sống, trải nghiệm của họ, và họ sẽ dễ dàng rơi vào bẫy của người độc hại.
Một người độc hại có thể thay đổi?
Khi những người độc hại ý thức được thái độ và hành vi của họ, họ có quyền thay đổi nếu họ muốn và nếu họ nhận ra sự độc hại của họ làm hại chính họ. Phần lớn mọi người muốn cải thiện mình, thay đổi hành vi nhưng cũng có nhiều người lờ đi tất cả những điều giúp họ thay đổi. Và những người không bao giờ thay đổi, họ tự tin từ sâu thẳm trong họ là nên cư xử như vậy. Khi bạn phát hiện ra người là nguồn gốc của vấn đề của bạn, bạn có thể “chuồn” nhờ một số kỹ thuật. Nếu không có một sự cải thiện nào, nếu tất cả một cố gắng để chung sống đều thất bại, hoặc nếu bạn nhận sẽ rất tiêu cực với bạn nếu xây dựng lại mối quan hệ độc hại, thì rất cần thiết phải cách ly với người này. Có những người quá độc hại đối với bạn, và không thể giữ bất kỳ liên lạc nào với họ.
Tại sao chúng ta ở trong những tình huống như vậy?
Có một số người không bao giờ ý thức được những nhu cầu hay ham muốn của riêng họ. Đối với họ, việc đáp ứng những yêu cầu và nhu cầu của những người khác là quan trọng hơn và đơn giản hơn. Những người này chối bỏ sự tồn tại của những nhu cầu riêng của họ. Kết quả là sự tổn thương sâu sắc và nỗi buồn rất nặng nề để có thể chịu đựng được. Những người sống trong tình huống như vậy trong rất nhiều năm bởi nỗi sợ làm người khác phiền lòng, sợ bị đánh giá, sợ không được yêu quý và không được coi trọng, sợ làm phiền và làm tổn thương người khác và tránh các xung đột. Họ cũng chịu một phần trách nhiệm đối với những thao túng mà họ phải chịu. Không ít người dường như sống thông qua cái nhìn và sự phán xét của người khác. Họ không thể tồn tại khi chỉ có riêng họ. Theo thời gian, sự bất hạnh là kết quả của cách sống như vậy bắt đầu lên tiếng. Những điều vô thức và không hợp lý làm cho chúng ta sợ làm hại người khác khi chúng ta cứ thực hiện việc làm hài lòng. Chúng ta càng bị động, bị lấn át, và chỉ chú ý đến sự thoải mái của người khác, thì chúng ta càng dễ tổn thương khi đối diện với những người độc hại.
Hậu quả lâu dài là gì?
Sự tiếp xúc lâu dài với một người độc hại là nguyên nhân gây ra những cảm giác tội lỗi, nỗi lo âu, nỗi buồn và sự tổn thương. Những cảm xúc này tăng dần ở trong tâm trí và ngày càng trở nên thường trực theo thời gian, theo năm tháng. Chiến thuật để vượt thoát khỏi trạng thái đau khổ ngày càng kém hiệu quả. Những người độc hại thì rất khéo léo trong thái độ của họ và vì vậy rất khó nhận ra họ. Nạn nhân trở nên nghi ngờ chính bản thân mình và bắt đầu cảm thấy tội lỗi chỉ vì những lỗi tưởng tượng ra. Càng căng thẳng, càng nhiều ảnh hưởng tới tâm lý, thể chất và hành vi của nạn nhân. Càng tiếp xúc với người độc hại thường xuyên, các triệu chứng càng tăng cường.
Chúng ta có thể là độc hại với một số người?
Câu trả lời là có. Chúng ta không thể làm hài lòng tất cả mọi người. Ví dụ, nếu khí sắc của người khác có thể có hại cho bạn, thì điều ngược lại cũng đúng. Hãy quan sát thái độ của riêng bạn. Nếu bạn nhận ra nhờ đọc bài viết này, thì đừng nản lòng. Chúng ta, tất cả, đều có một chút độc hại với một số người, trong một số tình huống và vì một số lý do nào đó. Bạn có quyền thay đổi số lớn các hành vi của bạn nếu bạn ý thức rằng bạn có thể đôi khi, chính bạn, là một người độc hại.
Dịch vụ tâm lý của trường Đại học Moncton, Canada,
Ngô Thị Thu Huyền, dịch từ nguồn:https://tarotpsychologique.wordpress.com/2013/07/01/quest-ce-quune-personne-toxique/
TÂM LÝ HỌC, TÂM BỆNH HỌC 